Vận động lưu thông tư bản (PHẦN 2)
Bài này để bổ sung ý cho bài trước về vận động lưu thông tư bản , giải thích về phép biện chứng được Marx dùng để nghiên cứu về tư bản . Các bạn có thể đọc bài trước ở đây nhé ! : Vận động lưu thông tư bản (phần 1 )
DUY VẬT BIỆN CHỨNG VÀ CÁCH MARX ÁP DỤNG CHÚNG VÀO PHÂN TÍCH VẬN ĐỘNG LƯU THÔNG TƯ BẢN .
+PHÉP SIÊU HÌNH:
Hãy lấy ví dụ là chúng ta phải miêu tả tính chất của nước. Qua quan sát nhanh chúng ta có thể đưa ra một số nhận định là nước là chất lỏng và nước khá mát. Nhận định của bạn về nước trong cốc là hoàn toàn chính xác nhưng không đủ. Chúng ta đều biết là nhiệt độ của nước sẽ phụ thuộc vào nhiệt độ của môi trường xung quanh , nếu để cốc nước vào ngăn mát của tủ lạnh thì nước sẽ mát , cho vào lò vi sóng thì nước sẽ nóng lên . Nước cũng không chỉ ở thể lỏng , nếu lạnh quá thì nước sẽ đóng băng , nếu nóng quá thì nước sẽ bốc hơi .Tính chất của nước thay đổi theo thời gian do tác động của các yếu tố bên ngoài . Nhận định ban đầu là nước lỏng và mát không sai nhưng nó chỉ nêu lên tính chất của nước trong một điểm cụ thể trong không-thời gian , thời gian là bạn cho tay vào thử nước trong không gian có nhiệt độ phòng . Chúng ta sẽ gọi nhận định đó là nhận định có tính siêu hình . Siêu hình là việc nhìn nhận sự vật sự việc một cách riêng lẻ và bất động , sự thật hay tính chất của một sự vật sự việc có thể được tìm ra bằng việc cách ly nó ra khỏi những tác động từ sự vật/sự việc khác (Nước là … , Ghế là …) , thường chỉ có một sự vật/sự việc xuất hiện trong kết luận siêu hình . Và vì không có sự vật , sự việc nào bên ngoài ảnh hưởng đến tính chất của vật bị miêu tả nên tính chất chỉ có thể đến từ nội tại của vật bị miêu tả , không phải do bị tác động từ thực thể khác (Nước là chất lỏng , ghế là chỗ ngồi ) . Tính chất lỏng của nước chỉ có thể là nội tại có sẵn của nước vì trong một kết luận siêu hình như “Nước là chất lỏng” nước là sự vật duy nhất xuất hiện , không có bất kỳ sự vật sự việc nào xuất hiện để tác động vào nước nữa.
+PHÉP BIỆN CHỨNG:
Giờ hãy thử “Nước chuyển sang dạng rắn khi nhiệt độ môi trường xung quanh chuyển xuống thấp, dạng hơi khi nhiệt độ cao và dạng lỏng khi nhiệt độ phòng “ , tất nhiên là nhận định này không hoàn toàn chính xác nhưng đầy đủ hơn nhận định ban đầu . Nhận định này cho ta biết tới 3 trạng thái của nước là rắn , lỏng và hơi . Quan trọng hơn là nhận định này còn cho ta thấy tác động từ sự vật và sự việc bên ngoài làm thay đổi tính chất của nước. Tất nhiên việc bốc hơi của nước không chỉ đến từ nhiệt độ cao , việc bay hơi là do các phân tử nước có đủ động năng để vượt qua được lực liên kết phân tử ở trạng thái lỏng. Việc bay hơi không phải chỉ do nhiệt độ hay chỉ do tính chất của các phân tử nước mà là cả hai . Nếu không có đủ nhiệt độ thì sẽ không có động năng , mà nếu như chúng ta thay phân tử nước bằng rượu thì việc bay hơi sẽ cần ít nhiệt hơn hay bằng cát thì sẽ cần lượng nhiệt năng gấp trăm hay nghìn lần để việc bay hơi có thể diễn ra . Cũng bằng cách này chúng ta có thể phân biệt các chất thông qua việc quan sát tính chất của vật khi tác động thay đổi (vd nước và rượu bắt đầu bốc hơi ở nhiệt độ khác nhau) Phép biện chứng là một phương pháp luận triết học nghiên cứu về các mối quan hệ và sự phát triển của sự vật, hiện tượng trong thế giới. Nó tập trung vào việc phân tích các mâu thuẫn nội tại và sự thay đổi liên tục của các yếu tố trong một hệ thống.
+VẬN ĐỘNG TRONG TƯ DUY BIỆN CHỨNG :
Khác với một nhận định bất động của phép siêu hình , phép biện chứng nhìn nhận mọi vật theo vận động .“Nước là chất lỏng khi ấm và là chất rắn khi lạnh” là nhận định bắt buộc phải có vật động , có thể là chuyển động từ môi trường lạnh sang môi trường nóng hay sự tự thay đổi nhiệt độ của môi trường xung quanh vì chắc chắn phải có sự tác động của một ngoại sinh thì tính chất của nước mới thay đổi được .Vận động của tác nhân bên ngoài ảnh hưởng vận động của chủ thể , nhiệt độ thay đổi làm tính chất của nước thay đổi .Trừ khi nước có tính chất chồng chập của lượng tử mà có thể có 2 trạng thái cùng một lúc (quantum superposition) , tính chồng chập của lượng tử cũng không phải là một vật có thể có 2 trạng thái cùng một lúc .
+SỬ DỤNG BIỆN CHỨNG ĐỂ QUAN SÁT TƯ BẢN :
Từ đấy chúng ta có thể hiểu hơn cách kinh tế học Marx-Lenin giải thích về tư bản . Marx nhìn nhận tư bản qua phép duy vật biện chứng (cái này thì là cốt lõi của Marx-Lenin rồi 😑) . Tư bản là giá trị , và như cách chúng ta quan sát trạng thái của nước thay đổi qua tương tác với môi trường hay tác động ngoại sinh thì Marx quan sát sự thay đổi tính chất của giá trị trong lưu thông . Để hiểu rõ tính chất của nước thì chúng ta phải quan sát sự thay đổi của nước qua vận động (từ trong tủ lạnh ra ngoài tủ lạnh) , và để hiểu rõ tính chất của tư bản thì chúng ta phải quan sát tự thay đổi của giá trị trong vận động lưu thông tư bản (mua và bán , trong lưu thông và ngoài lưu thông) .